De winter van 1607 op 1608 moet ijzingwekkend koud zijn geweest. De Zuiderzee was drie eeuwen voor de komst van de Afsluitdijk een open wereldzee waar het behoorlijk kon spoken, maar deze winter lag het ijs er decimeters dik op. Het ijs was zo sterk dat schaatsers de tocht van Kampen in het verre Overijssel naar Amsterdam dwars over zee aandurfden.
Op 15 juli 1606, in een huis in de Weddesteeg in Leiden is Rembrandt geboren. Leiden was in die tijd een bruisende stad van 24.000 inwoners. Jan Lievens, Jan van Goyen en Rembrandt stonden in Leiden aan de bakermat van de Nederlandse schilderkunst van de 17e eeuw, die wereldwijd geliefd is.
Sinds de ’kleine ijstijd’ waarvan deze winter het hoogtepunt was, maakten schilders, klein en groot, zich meester van het onderwerp. Rembrandt was nog te jong - om zicht op deze koude winter te krijgen kunnen we terecht bij andere kunstenaars uit die tijd. Hendrick Avercamp (1585-1634) was de bekendste.
Wat Avercamp zo populair maakte, is zijn uitstekende gevoel om de kijker voortdurend met verhaaltjes te confronteren. In dit verhaaltje zien we vissers met schepnetten langs een jaagpad.
Avercamp, die geboren werd in een door en door Noord-Nederlands gezin en beurtelings in Amsterdam en Kampen heeft gewoond, begon zijn schildersloopbaan in een tijd dat die nog sterk door Antwerpse vluchtelingen werd gedomineerd. Het ijsvermaak staat niet uitsluitend in zijn schilderijen en tekeningen centraal. Op de schilderijen en in de tekeningen (die voor Avercamp een minstens zo belangrijk medium waren) is het een en al vorst.
IJspret had (en heeft) iets democratisch: op het bevroren water begeven zich arm en rijk, boeren die ’s winters weinig werk om handen hadden, maar ook burgers en geestelijken (Avercamp laat soms gesluierde nonnen rondzwieren), notabelen op een arrenslee en volkstypen die een kakhuisje bezoeken. Over het ijs werd ook het nodige rondgedeeld, zoals je hierboven kunt zien.
Impliciet wijst Avercamp er dus op dat ijspret ook een sociaal gebeuren is - zien en gezien worden- is in lijn met zijn manier van doen die gebaseerd was op die van de Vlaamse volgelingen van Pieter Bruegel de Oude.
Hendrick Avercamp, geboren in Amsterdam in een huis naast de Nieuwe Kerk, werd op 27 januari 1585 in de Oude Kerk gedoopt. In 1586 verhuisde het gezin naar Kampen, waar Avercamps vader tot stadsapotheker werd benoemd. Voor zijn artistieke opleiding ging Hendrick naar Amsterdam, waar hij in 1607 samenwoonde met de Deense portretschilder Pieter Isaacks (1569–1625)
Hendrick Avercamp specialiseerde zich in het schilderen van wintertaferelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten