Dante en Rembrandt - Het theater is al eeuwen oud. Het komt voort uit de religies van de vroegste samenlevingen en wordt gezien als één van de vroegste kunstvormen van de mensheid. In de hele geschiedenis zijn sporen te vinden van liederen en dansen ter ere van goden.
De eerste vormen van het professionele theater worden Commedia dell'arte genoemd. Deze theatergroepen kwamen oorspronkelijk uit Italië. De barok volgde de Renaissance op rond het jaar 1700. Het baroktheater zorgde voor veel ontwikkelingen.
Het lied van Dante en de verfkunst van Rembrandt vertellen zo hun eigen verhaal. Het zijn verhalen van geliefden. De geliefden van Dante en van Rembrandt, Beatrice en Saskia nemen een intensieve plaats in het leven van deze mensen in. Hoe mogen we daarnaar kijken en wat biedt ons deze inzichten. Een essay over de poëzie (in de Vita Nuova en de Nachtwacht) van een ongekende schoonheid.
De dichter Dante Alighieri in zijn leven één grote liefde gekend: Beatrice Portinari, net als Rembrandt de schilder uit de 17e eeuw maar één grote liefde kende: Saskia Uylenburg.
In sommige kringen wordt liever gekeken naar de toekomst, anderen leven in het verleden en weer anderen verblijven liever in het hier en nu. Het zoeken naar liefde is voor de algemene deler zo leerde uit mijn werk via www.fluisteralsjeblieft.nl
Dat sluit misschien het meest mooi aan bij hoe Botticelli de muze van Dante ziet. Hij schildert haar niet als een heilige, maar meer als de godinnen in Primavera, de geboorte van Venus. De Beatrice van Dante is bij Botticelli er om geluk te verspreiden. Ook een woord waar velen naar uitreiken. geluk, wat is het? Kijk even naar Sandro Botticelli's Primavera. (Eind jaren 1470 of begin jaren 1480.) Uffizi-galerij, Florence voor je verder leest....
Beatrice diende als Dantes muze in veel van zijn werken. Zijn eerste gedicht was een reeks hoofse liefdesgedichten. Deze werden samengevoegd in de bundel Vita Nuova. Daarin wisselde Dante af tussen het schrijven van proza over zijn huidige leven en gedichten over zijn liefde voor Beatrice. Ze waren als een dagboek dat zijn creatieve schrijfreis samenvatte.
Beatrice was een anker van pure liefde.
Zo bezien is Saskia Uylenburgh misschien ook wel de muze van Rembrandt van Rijn. Saskia Uylenburgh is de liefde van Rembrandts leven. Amper tien jaar duurt hun liefde. In die jaren brengen ze drie keer een kleine baby ten grave; alleen nummer vier, Titus, blijft in leven. Maar zijn moeder ziet hem niet opgroeien. Nog net geen dertig jaar oud overlijdt Saskia na een ziekbed in Amsterdam.
In het jaar dat Saskia gestorven is, voltooide Rembrandt ‘De Nachtwacht’.
Een schilderij van Rembrandt kun je het beste bekijken vanuit een tableau vivant - bewegende mensen die tot stilstand zijn gebracht door ze in de verf te zetten. De Nachtwacht lijkt haast wel een scène uit een toneelstuk.
Met behulp van licht vestigde Rembrandt de aandacht op belangrijke details, zoals het handgebaar van de kapitein en het kleine meisje wat oplicht tussen al die mannen die in actie. Ook het meisje beweegt....
. 
Zou dit bij Rembrandt ook zo gegaan zijn. Dat weten we niet, het is een onderzoekje waar ik zelf mee aan de slag ben gegaan nadat een aantal jaren veel gelezen en gekeken te hebben naar Rembrandt. Als jong meisje was ik vaak in Leiden naar een ziekenhuis. Op mijn reizen daarheen en weer terug ging ik altijd langs molens, de molen in Leiden zo fantaseerde ik toen was de molen waar Rembrandt gewoond had. Dat was niet de molen waar Rembrandt geleefd had, begreep ik pas later. Het zaadje was gezaaid en molens hebben mijn grote belangstelling gehouden https://www.molenkunst.nl/?page_id=580 vanwege de familie roots (molenaarsfamilies in de vaderlijn van mijn moeder) die zich in de omgeving van Rembrandt bevonden.
Wil je iets van Rembrandt begrijpen dat is het zinvol je te verdiepen in zijn biografie en zijn plaats als voorloper en wegbereider.
In het vorige artikel vertelde ik je al over de vriend van Rembrandt en over de man die hen ontdekte. Daar kwam ook al langs dat Rembrandt een mensheidsleraar is. Dat wetende kun je meenemen uit dit artikel dat zijn biografie een inwijdingskarakter heeft waar wij, kijkers naar de eigen levensloop, onze manier van kijken en luisteren op kunnen toepassen.
Het breekpunt zit in het midden van zijn leven, op zijn 36e levensjaar, wanneer saskia hem ontvalt. Dat is het begin van zijn levenscrisis, die ondanks later ups en downs een chronisch karakter zal krijgen. De tweede helft van zijn leven is een existentiële crisis, leidend – zo mag toch gesteld worden – tot de overwinning er op. Van een waarnemer veranderde hij in een luisteraar wat zich vooral in zijn etsen en tekeningen laat zien.
In het kunstboek wat verschenen is naar aanleiding van de tentoonstelling in Amsterdam (zie vorig artikel) schrijven Dr. Thomas S. Kaplan en zijn vrouw Daphne Recanati Kaplan in het voorwoord hoe zij geraakt zijn door Rembrandt en zijn manier van werken met licht en schaduw. Dat past bij hoe ik zelf ook Rembrandt bekijk.
Dit thema: de 'schaduw en het licht’ is ook waar je C.G. Jung op kunt nalezen. Jung zet dit in het kader van licht (bewustzijn) en schaduw (het onbewuste) - De opgave het licht (van het bewustzijn) in deze duisternis (van het onbewuste) kan niet zonder de onbewuste factoren te leren opmerken.
In de biografie van Rembrandt staat naast een persoonlijke verdieping ook een universele toonzetting. Al zijn schilderijen, tekeningen en etsen kun je los of stuk voor stuk als eenmalige, unieke creaties beschouwen; én binnen de beweging van de ontwikkelingslijn, die parallel aan zijn leven liep. Door de jaartallen erbij te zien en deze te plaatsen in zijn levenslijn. Rembrandt is geboren in Leiden op 15 juli 1606 of misschien 1607 en overleden in Amsterdam op 4 oktober 1669. Het geboortehuis van Rembrandt stond aan Weddesteeg 25,[4] tegenover de nu verdwenen standerdmolen De Rijn, waarvan zijn vader molenaar en eigenaar was en waar mout werd gemalen voor bierbrouwerijen.
Zou Rembrandt ons willen vertellen over het mysterie van het Licht waarbij hij net als Dante een gids had. Beatrice is zijn gids door het eerste deel van het Paradijs en Saskia dan dus ook?
De verbinding tussen Rembrandt en Saskia is al heel oud, zo vertelde het schilderij over Saskia waar Rembrandt later een takje rozemarijn bij verfde in haar handen. Trouw in liefde gaat over levens heen, dat brengt een veer op je hoed in een ander licht!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten