Pagina's

15-02-2024

Simone Weil

Onophoudelijk gaan voor het goede


Dankbaarheidstranen bij het zien van Gods schepping in kamp Westerbork - bij Etty Hillesum zien wij de typisch Joodse visie. De schepping wordt positief gewaardeerd en niet negatief, zoals door sommige christenen die spreken over de gebrokenheid van de schepping.

De spirituele ontwikkeling van Etty Hillesum staat in het teken van oefenen. Het oefenen is ook de weg vinden in anderen, of misschien wel juist in anderen zoals ze mooi omschrijft 'mensen zijn soms net als huizen waarvan de deuren openstaan. Ze beschouwde het als haar belangrijkste taak om God in zichzelf en anderen mensen op te graven, onderdak zoeken is dan soms ook de toegangsweg helemaal vrij maken. Voor het omschrijven van dit proces gebruikt zij de metafoor dat de Kosmos uit haar hoofd is verhuisd naar de omgeving van haar hart. Dat is haar winst. Uit haar brieven begrijp ik dat zij met het woord 'Kosmos' God bedoeld.

Ook schrijft ze: Wat is dat eigenlijk een merkwaardige geschiedenis geweest van mij: die van het meisje dat niet knielen kon. En ik herinner me: 'Het meisje dat niet knielen kon en de ruwe kokosmat in de badkamer. Bij het schrijven van deze woorden overvalt haar een gevoel van gêne, schrijven over het intiemste van het intiemste....

Simone Weil en Etty Hillesum zoeken beiden naar het knielen. Simone Weil ging er – net als Etty Hillesum – letterlijk voor op de knieën. 

Over het knielen van Etty Hillesum schrijft Klaas Smelik in zijn boek: ‘Op het spoor van Etty Hillesum’ waarin hij vooral is gericht op het gedachtengoed van Etty Hillesum  (1914-1943) daarin schrijft hij een mooi en verhelderend hoofdstuk over het knielen in verschillende tradities. 

De ontwikkeling die Etty doormaakt is op te maken uit haar geschriften die Klaas Smelik al ruim veertig jaar onderzoekt en publicaties verzorgd van de in Middelburg geboren Etty Hillesum. Het boek 'op het spoor van Etty Hillesum is geen biografie. Die schreef Judith Koelemeijer. Judith omschrijft het zo:  Als Spier haar leert knielen met haar gezicht op haar handen en naar binnen luisteren, vindt ze ‘de hemelen in haar’ 

Het meisje dat leerde knielen is ook een lied, dat kun je hier lezen: https://jacquelinevanderzee.nl/wp-content/uploads/2022/03/Programmaboekje-Etty-Hillesum-2022.pdf

Ook in het boek van Frits de Lange gaat hij in op het knielen van Etty in zijn boek over Simone Weil.


https://www.fritsdelange.nl/simone-weil-een-lastige-metgezel/


Simone Weil (1909 – 1943)

Simone Weil wordt op 3 februari 1909 geboren in Parijs als tweede kind van Bernard en Selma Weil, een Joods echtpaar. Ze was een mooi meisje dat er vanaf haar pubertijd alles aan deed om zo min mogelijk over te komen als een mooie vrouw. Ze stelde er prijs op te worden gezien als een puur Platoons intellect. Tot 1942 woont ze met haar moeder in Zuid-Frankrijk, vooral in Marseille. Als Joods vluchteling sluit ze zich aan in Londen bij het Franse verzet.

Moeder Weil lijdt aan smetvrees, die ze overdraagt op Simone. Dat leert haar dat je alleen contact kunt maken met de waarheid als het gaat om iets waar je van houdt. Zo wordt 'honger' en wat 'honger' is een deel van haar oefening bij het leren verhouden tot haar lichaam als instrument. Het lichaam is voor haar het instrument - het enige dat we hebben - om dichter bij de werkelijkheid te komen.

De centrale begrippen in Weils denken zijn aandacht, ongeluk en liefde waarbij de aandacht, het ontwikkelen van het vermogen tot aandacht een belangrijk thema is. Zo mag je ook onderstaande quotes tot je nemen:

"Le triomphe de l'art est de conduire à autre chose que soi."

"De triomf van kunst is dat het leidt tot iets anders dan jezelf."

of over schrijven en het richten van je aandacht: 

De ware manier van schrijven is schrijven zoals men vertaalt. Wanneer men een tekst in een vreemde taal vertaalt, probeert men er niet iets aan toe te voegen; integendeel, men heeft een religieuze scrupule om er niets aan toe te voegen. Zo moet men proberen een ongeschreven tekst te vertalen.

 "La vraie manière d'écrire est d'écrire comme on traduit. Quand on traduit un texte écrit en langue étrangère, on ne cherche pas à y ajouter ; on met au contraire un scrupule religieux à ne rien ajouter. C'est ainsi qu'il faut essayer de traduire un texte non écrit."



Mooi die foto van een jeugdige vrolijke Simone Weil.

Ook zij schrijft haar geschriften over knielen en ook over het ondergedompeld worden, 'deel van het universum zijn'. Het zoeken naar het Schone, Ware en het Goede zoals Plato haar voorgaat ziet zij in een werkelijkheid als een subliem goddelijk schilderij: de vormen, de kleuren, de lijnen - ze contrastreren, maar kunnen zich in hun onderlinge nécessité niet op een andere manier tot elkaar verhouden; niets zou anders moeten zijn dan het is. 

Dan begrijp je ook hoe Sean Scully zich liet inspireren door Simone Weil. Sean Scully (Ierland, 1945) is een hedendaagse kunstenaar, bekend om zijn abstracte schilderijen met gedurfde strepen en geometrische vormen.



Scully's Wall of Light doet denken aan de reflecties van de Franse filosoof Simone Weil in Gravity and Grace . "De mens ontsnapt alleen aan de wetten van deze wereld in bliksemflitsen. Momenten waarop alles stilstaat, momenten van contemplatie, van pure intuïtie... Het is door zulke momenten dat hij in staat is tot het bovennatuurlijke. " Inspiratie die in het moment wordt gevat en door de natuur wordt onthuld, verschijnt als liminale vensters die een verbinding met het transcendente openen en een expressieve vorm van catharsis kunnen oproepen

“Ik maak de autoriteit van het raster ongedaan
Ik laat de randen trillen
En de kleur onnoembaar

Al die helderheid en zekerheid

ondermijn ik.”

Sean Scully, Grid 

https://whitehotmagazine.com/articles/deep-show-at-lisson-gallery/6044 


In een ander artikel wordt Simone Weil onderzocht op haar visie over mensenrechten. Ik citeer: De begrippen rechten en de persoon leveren je niets op als ze niet verbonden zijn met de taal van onze menselijke verbondenheid. 

Weils ethiek impliceert een houding van 'aandacht en liefde' die zowel aan ons wordt ontwikkeld als ons wordt gegeven vanuit die externe realiteit. We kunnen niet, door onze eigen inspanningen, het goede in de wereld brengen zoals die zich buiten de wereld en alle menselijke vermogens bevindt, maar we hebben wel de macht om onze aandacht en liefde erop te richten. Zo is het dat '[d]iemand die zijn aandacht en liefde op die realiteit richt, de enige bemiddelaar is waardoor het goede van daaruit kan neerdalen en onder de mensen kan komen'. 

Een rechtvaardige en liefdevolle blik. Een artikel van Deborah Casewellis docent godsdienstfilosofie aan de Universiteit van Chester en mededirecteur van het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Simone Weil Network.

https://aeon.co/essays/for-simone-weil-our-capacity-to-suffer-united-us-all

De kwetsbaarheid van kostbare dingen is mooi, omdat kwetsbaarheid een teken van bestaan ​​is.....

Geen opmerkingen: